مشاوره آویژه

تنبیه بدون تنبیه! چگونه بدون کتک زدن، فرزندمان را تربیت کنیم؟

به گزارش مرکز مشاوره خانواده آویژه: بسیاری از والدین وقتی با رفتار نادرست فرزندشان مواجه می‌شوند، برای اصلاح آن به تنبیه بدنی روی می‌آورند. اما حقیقت این است که کتک زدن نه‌تنها تأثیر مثبتی بر تربیت کودک ندارد، بلکه باعث افزایش پرخاشگری، کاهش اعتمادبه‌نفس و تخریب رابطه بین والد و فرزند می‌شود. خوشبختانه روش‌های مؤثرتری برای اصلاح رفتار کودکان وجود دارد که بدون ایجاد آسیب‌های روانی، آن‌ها را به درک درست از رفتارهایشان هدایت می‌کند.

روش‌های جایگزین تنبیه بدنی:

1. بیان قاطعانه و منطقی احساسات خود:
   به‌جای داد زدن یا تنبیه فیزیکی، با لحنی محکم اما مهربان، به کودک توضیح دهید که چرا رفتار او نادرست بوده و چه انتظاری از او دارید.

2. نتایج طبیعی رفتار را به او نشان دهید:
   اگر کودک اسباب‌بازی خود را پرت کند و خراب شود، اجازه دهید مدتی بدون آن بماند تا نتیجه رفتارش را ببیند. این روش بدون تنبیه، درس مهمی درباره مسئولیت‌پذیری به او می‌آموزد.

3. محروم‌سازی موقت:
   اگر فرزندتان رفتار نامناسبی دارد، به‌طور موقت از انجام فعالیت مورد علاقه‌اش محروم شود. مثلاً "تا زمانی که اتاقت را مرتب نکنی، نمی‌توانی برنامه مورد علاقه‌ات را ببینی."

4. استفاده از تکنیک "وقفه زمانی" (Time-Out):
   این روش به کودک فرصت می‌دهد تا آرام شود و درباره رفتار خود فکر کند. برای هر سال سن کودک، یک دقیقه زمان کافی است (مثلاً 5 سال = 5 دقیقه). مهم است که این زمان در مکانی آرام و بدون سرگرمی باشد.

5. تشویق رفتارهای مثبت به‌جای تمرکز بر رفتارهای منفی:
   به‌جای تمرکز بر خطاهای کودک، رفتارهای خوبش را تقویت کنید. وقتی کودک کار درستی انجام می‌دهد، با جملاتی مانند "خیلی خوب بود که قبل از بازی، اسباب‌بازی‌هایت را جمع کردی." او را تشویق کنید.

6. الگوی مناسبی باشید:
   کودکان بیشتر از آنچه که می‌شنوند، از رفتار والدین یاد می‌گیرند. اگر می‌خواهید فرزندتان آرام و منطقی باشد، خودتان هم باید هنگام عصبانیت خونسرد بمانید. گاهی تنبیه بدنی می تواند عواقب ناخوشایندی به بار آورد. یکی از این موارد ناخوشایند می تواند پرخاشگری باشد. جهت تعریف پرخاشگری کلیک کنید.

8 راه برای تنبیه فرزندتان بدون تنبیه بدنی و کتک زدن

تنبیه بدنی کودک و کتک زدن توسط والدین یکی از موضوعاتی است که بسیار مورد بحث و اتقاد قرار گرفته است. در حالی که اکثر مشاوران خانواده و روانشناسان کودک کتک زدن را توصیه نمی کنند، متاسفانه اکثریت قریب به اتفاق والدین در سراسر جهان اذعان می کنند که بچه های خود را کتک می زنند. اما چرا تنبه بدنی در میان پدر و مادر ها انقدر طرفدار دارد؟

برای بسیاری از والدین، کتک زدن می تواند سریع ترین و موثرترین راه برای تغییر رفتار کودک باشد. کتک زدن کودک اغلب در کوتاه مدت کار می کند و رفتار بد کودک را خاموش می کند. اما، مطالعات نشان می دهد که تنبیه بدنی عواقب طولانی مدتی برای کودکان دارد.

راه‌های زیادی برای تربیت بچه‌ها بدون کتک زدن وجود دارد. اگر به دنبال جایگزینی برای کتک زدن و تنبیه بدنی کودک هستید، ما در اینجا هشت راه برای تربیت فرزندتان بدون استفاده از تنبیه بدنی آورده ایم. برای بدست آوردن اطلاعات بیشتر حتما با آویژه همراه باشید.

1. تکنیک تایم اوت یا وقفه کوتاه

کتک زدن بچه ها به دلیل رفتار نادرست (مخصوصاً پرخاشگری) پیامی متفاوتی به کودکان شما ارسال خواهد کرد. فرزند شما تعجب خواهد کرد و از خود می پرسد که چرا شما او را بزنید درست است، اما زمانیکه که او خواهر یا برادرش را بزند، خوب نیست!. فرصت دادن به کودک و تنها بودنش می تواند جایگزین بسیار بهتری برای کتک زدن باشد. زمانی که این وقفه کوتاه مدت به درستی انجام شود، به بچه ها می آموزد که چگونه خود را آرام کنند، که یک مهارت مفید زندگی است.

اما برای اینکه یک تایم اوت موثر باشد، بچه ها حتما باید وقت مثبت زیادی با والدین خود داشته باشند. سپس، هنگامی که آنها تنها می شوند، شروع به یادگیری خودتنظیمی، ابراز مناسب احساسات و خو کنترلی می کنند.

2. محروم سازی

هدف تنبیه فرزندتان تسلیم کردن او نیست، بلکه کمک به او برای یادگیری انتخاب های بهتر برای رفتار های نامناسب است. با این حال، این یادگیری نیاز به تمرین و تکرار دارد. اگر رفتار بدی داشتند، به آنها بیاموزید که نتیجه آن از دست دادن یک امتیاز است. ضرر باید به رفتار بد آنها مربوط باشد.

مشخص کنید که چه زمانی شما می توانید امتیازاتی که به آنها می دهید را پس بگیرید. معمولاً 24 ساعت محروم سازی به اندازه کافی طولانی است تا به کودک خود بیاموزید از اشتباه خود درس عبرت بگیرد.

بنابراین شما می توانید بگویید: "تلویزیون را برای بقیه روز خاموش می شود، اما وقتی اسباب بازی هایتان را جمع آوری کردید میتوانید از من بخواهید که دوباره تلوزیون را روشن کنم". برای استفاده درست از محروم سازی حتما با مشاوره خانواده آویژه مشورت نمایید.

3. نادیده گرفتن یا بی محلی کردن

بی توجهی در واقع می تواند موثرتر از کتک زدن باشد. این به این معنی نیست که اگر فرزندتان کار خطرناک یا نامناسبی انجام می دهد باید به سمت دیگری نگاه کنید و محلش نگذارید. البته زمانی که کودک با رفتار بد خود می خواهد توجه شما را جلب کند.

وقتی فرزندتان سعی می کند با ناله یا شکایت توجه را به خود جلب کند، آن چیزی را که میخواهد بدین ترتیب بدست آورد را به او ندهید. به طرف دیگر نگاه کنید، وانمود کنید که نمی شنوید و پاسخی ندهید. سپس، هنگامی که آنها رفتار خود را اصلاح کردند، توجه خود را به آنها برگردانید. با گذشت زمان، آنها یاد خواهند گرفت که رفتار مؤدبانه بهترین راه برای برآوردن نیازهایشان است.

4. آموزش مهارت های جدید

یکی از مشکلات اصلی کتک زدن این است که به کودک شما نمی آموزد که چگونه بهتر رفتار کند. کتک زدن فرزندتان به او یاد نمی دهد که دفعه بعد که ناراحت و عصبانی شد چگونه آرام شود و پرخاشگری اش را کنترل کند.

بچه ها باید نحوه حل مسئله، مدیریت احساسات و کنترل خشم را یاد بگیرند. وقتی والدین این مهارت ها را آموزش می دهند، می تواند تا حد زیادی مشکلات رفتاری کودکانشان را کاهش دهد. از روش های نظم و انضباطی استفاده کنید که هدفش آموزش باشد نه تنبیه کردن صرف.

5. پیامدهای منطقی و متناسب

پیامدهای منطقی راهی عالی برای کمک به کودکانی است که با مشکلات رفتاری خاصی دست و پنجه نرم می کنند. پیامدهای منطقی به کودک شما می گوید رفتار شما تا چه حد مشروع است.

به عنوان مثال، اگر فرزندتان شام خود را نمی‌خورد، به او اجازه ندهید قبل از خواب یک میان وعده بخورد. یا اگر از جمع کردن اسباب بازی های خود امتناع کرد، اجازه ندهید تا آخر روز با آنها بازی کند. ارتباط مستقیم پیامد با مشکل رفتاری به بچه ها کمک می کند تا ببینند که رفتار هایشان پیامدهای مستقیم در پی دارد دارد. برای بدست آوردن پیامدهای منطقی با مشاوره خانواده تلفنی آویژه همراه باشید.

6. مواجه شدن با نتایج ناخوشایند

پیامدهای طبیعی رفتار به کودکان این امکان را می دهد که از اشتباهات خود درس بگیرند. به عنوان مثال، اگر فرزند شما می گوید که قرار نیست ژاکت بپوشد، اجازه دهید بیرون برود و سردش شود. (البته تا زمانی که این کار خطری برای او نداشته باشد). زمانی که فکر می کنید فرزندتان از اشتباه خود درس می گیرد، اجازه دهید با پیامدهای طبیعی رفتارش مواجه شود.

7. به رفتار خوب پاداش دهید

به جای کتک زدن کودک به خاطر رفتار نادرست، به او برای رفتار خوبش پاداش دهید. به عنوان مثال، اگر فرزند شما اغلب با خواهر و برادر خود دعوا می کند، یک سری رفتار خوب تعریف کنید که برای آنها پاداش تعیین کرده اید بدین ترتیب آنها  تشویق خواهند شد تا با هم بهتر کنار بیایند.

ایجاد انگیزه برای رفتار می تواند به سرعت رفتار نادرست را از محو کند. پاداش به بچه ها کمک می کند تا به جای پرهیز از رفتار های ناپسند، روی کارهایی که پاداش دارند تمرکز کنند.

8. رفتار خوب را تشویق کنید

با تعریف و تمجید از رفتارهای صحیح فرزندتان از مشکلات رفتاری او جلوگیری کنید. به عنوان مثال، زمانی که آنها با خواهر و برادر خود خوب بازی می کنند و دعوا نمی کنند، به آن اشاره کنید. بگویید: "شما امروز خیلی خوب وظایف خود را انجام می دهید."

وقتی چند کودک در اتاق هستند، بیشترین توجه و تحسین را به کودکانی بدهید که قوانین را رعایت می کنند و رفتار خوبی دارند.

نتیجه‌گیری:

مشاوران روانشناسی آویژه معتقدند که تنبیه فیزیکی نه‌تنها یک روش منسوخ و ناکارآمد است، بلکه آسیب‌های روانی و رفتاری جبران‌ناپذیری به همراه دارد. با استفاده از روش‌های جایگزین مانند گفتگو، تعیین پیامدهای منطقی، محروم‌سازی موقت و تشویق رفتارهای مثبت، می‌توان فرزندان را بدون نیاز به تنبیه بدنی، تربیت کرد. هدف اصلی والدین نباید فقط اصلاح رفتارهای نادرست باشد، بلکه باید به کودکان مهارت‌های لازم برای تصمیم‌گیری درست، احترام به دیگران و کنترل احساساتشان را آموزش دهند.